Türk İşi Femme Fatale

Selamlar efendim! Nasılsınız? Kış aylarının sonuna doğru yaklaştığımız şu günlerde içimizdeki ateşi harlayacak bir konuyla sizlere çıkagelmiş bulunmaktayım 😀 Malumunuz daha önce “Küçük Siyah Elbise” yazımda da terimin üstünde şöyle bir durmuştum. Dileyen yazıya buradan ulaşabilir. (https://eaomag.com/kucuk-siyah-elbise/) Şimdi femme fatale kavramının üstünde ayrıntıyla durmakla birlikte yabancı örneklerini çok gördüğümüz bu müthiş kadınların yerli üretimlerinin de bir listesini çıkaralım dedik.

Femme Fatale Nedir?

Femme fatale (okunuşu:fam fatal) Fransızca’dan dilimize geçen, basitçe ölümcül kadın anlamına gelen bir kavram. Aklınıza gelebilecek her alanda karşımıza çıkan bir kavram bu ölümcül kadın arketipi. Dinden (Salome, Lilith) mitolojiye (Alkarısı, Calypso) tarihten (Mata Hari, Lucrezia Borgia, Mısır Kraliçesi Kleopatra), sinemaya (Catherine Tremall, Beatrix Kiddo, Nina Sayers) femme fatalelar her yerdeler.

Psikanalitiğin duayenlerinden Sigmund Freud kadın için “kayıp kıta” benzetmesini kullanmıştır. Kadın her daim keşfedilmeyi bekler algısı yıllardır süregelen bir algı ancak femme fatale kavramının temelini oluşturan şey bu algının dışında bir şey. Otoriteyle, yönetimle, baskınlık ve güçle eşleştirilen erkeklik olgusu, femme fatale kavramının çıkışındaki temel nokta diyebiliriz. Nitekim erillikle bağdaştırılan her şeyin karşısında sivri topuklularının üzerinde dimdik duran, masum kadın arketipinden de sıyrılarak erkekleri son derece korkutan; sahip olduğu baştan çıkartıcı dişil cazibesiyle, içinden çıkılması imkansız gibi görünen dolaplar, entrikalar çevirebilecek kadar kurnaz ve kıvrak zekalı, problemlerini yokmuş sayarak üstesinden bir şekilde gelecek kadar akıllı; gerekirse elini kana bulamaktan hiç çekinmeyecek kadar acımasız ve gözü kara, uslanmaz, hapsedilmez, şehvetli, cinselliğini ve kadınlığını özgürce yaşayan tutkulu, cesur, güçlü, seksi kadınlardır femme fataleler. İstediklerini almak için her yolu mübah gören, lider konumuna pürüzsüz bir şekilde geçerken yatakta fırtınalar estiren, eline silahını almayagörsün aman aman denilen savaşçı ruhlu bu kadın arketipi içimizdeki güçlü kadının bir resmi aslında.

Sinema başta olmak üzere bütün sanatlarda kadın çok basitçe ikiye ayrıldı. Evinin kadınları -buradan “çocuklarımın anası evinin kadını olacaksın!” repliğini savurmakta son derece cömert olan Yeşilçam beylerine selam ediyorum- yani diğer bir deyişle uslu uslu kapatıldığı evde duran masum kadınlar ve zincire vurulmaz, bir gülüşüyle bin canlar yakan, uğruna ne yuvalar yıkılan vamp kadınlar yani femme fatale arketipleri. Sevgili Murat Ünal’ın da dediği gibi “kadının gözünden değil erkeğin gözünden kadına bakışın” bir ürünüydü bu ayrım ve sanatta daha nefis, daha merak uyandırıcı ve hatta daha çaresizliği, olayın dehşetini örten bir örtbas unsuru barındırıyordu içinde. Yin-yang felsefesine inanan biri olarak herkesin içinde hem aydınlık hem karanlık olduğunu düşünmekteyim, her kadının içindeki güçlü karakter olarak bu kavrama yeni bir boyut getirebiliriz. Kimimizde daha fazla kimimizde daha az ama muhakkak var olan bir kavram, yaşayan bir olgu ve alabildiğine gerçek.

Yabancı örneklerini oldukça geniş bir yelpazede inceleyebilsek de az sonra göreceğiniz yerli femme fatalelerin de yabancılara pabuç bırakacak düzeyde olduğunu hiç sanmayız.

Buyurunuz…

• Merve Boluğur- Küçük Sırlar Ayşegül Yalçın

Bir döneme Manhattan’ın müthiş lükslerle dolu sosyetik hayatına sahip gençlerinin yaşadıklarıyla damga vuran Gossip Girl dizisinin Türk uyarlaması olan Küçük Sırlar’da Gossip Girl’ün müthiş kadını Blair Waldorf’un yerini aldı Ayşegül karakteri. Stil ve ikonlaşma konusunda Küçük Sırlar’ın ve özellikle Blair Waldorf gibi bir kadının moda tutkusunu yansıtmakta büyük eksikleri vardı Ayşegül karakterinin ama çevirdiği entrikalar, keskin zeka ve güçlü, çekici kadın duruşuyla Leighton ve Merve’nin bütünleştiğini söylemek mümkün. Merve Boluğur’un sahip olduğu simsiyah saçlar, beyaz ten, hafif çekik yeşil gözler, hoş fizik ile doğuştan bir femme fatale olma özelliğini taşıyor. Üstüne bir de Ayşegül gibi oyunlar çeviren, istediğini almak için deyim yerindeyse “her yol mübah” diyen, seksi bir kadın karakterle birleşince ortaya genç kuşağın Acemi Cadı Ayşegül karakteriyle tanıdığı fakat kötü kadın tiplemelerine daha bir cuk diye oturan femme fatale kadın çıkıyor.

• Cansu Dere- Ezel Eyşan

Femme Fatale deyince Türk sinemasının en kült ölümcül cazibe kadınlarından biri kim desek kesinlikle başı çekenlerden biri Ezel dizisinin Eyşan rolüyle ekranlara gelen Cansu Dere olurdu kesin. Türk dizi tarihinin en femme fatalelerinden biri o. Şimdilerde Sadakatsiz ile ekrana gelen güzel oyuncu bir Eyşan kadar olmasa da Asya karakteriyle de güçlü bir kadın duruşu sergiliyor. Eyşan hakkında söylenebilecek bir cümle varsa o da erkekler, bu kadından kaçmazsanız o sürme siyah gözler başınıza bela olacak.

• Sanem Çelik- Kara Melek Yasemin Saylan

Lafı uzatmaya ne hacet? Sanem Çelik’in canlandırdığı Yasemin Saylan karakteri, doludizgin tutkuları, hırsı ve zekasıyla birde o güzel mi güzel yüz, fıstık gibi fizikle Türk dizi tarihinin ilk femme fatale karakteriydi. Ayrıca Kara Melek, vamp kadının başrolde olup sevildiği ilk diziydi. Yeşilçam kültüründen süregelen “iyi kadın her daim kazanır” anlayışı Kara Melek dizisiyle birlikte sağlam bir balta darbesi yedi. Bu kadınlara kötü denmesinin Freudyen bakış açısıyla bir açıklaması mevcut ancak modern psikolojiyle bakarsak kime göre neye göre kötü onu tartışabiliriz.

• Şevval Sam- Yasak Elma Ender Çelebi

Biraz da gündemdeki dizilerden bahsedelim. Her sezon birbirinin aynısı olayı temcit pilavı gibi sunsa da karakterlerin albenisiyle ekranlarda sağlam bir yer edinmiş Yasak Elma dizisi içinde bulundurduğu zeki, entrikacı, birbirinden güzel kadınlarla resmen bir podyuma dönüştü. Birbirinden farklı da olsa sahip oldukları stilleriyle görsel şölen yaşatan bu güzel kadınların içerisinde bir femme fatale var ki aman aman! Ender Çelebi, ilk sezondan beri gerek zekası, gerek aklını kullanması, gerek soğuk duruşu gerek seksapelinin yüksek dozuyla dizinin ve Türk dizi tarihinin en parlayan ölümcül cazibesi. O çelik mavisi gözler ve kıvrılan kara kaşlar her yüreği hoplatacak cinsten. Şevval Sam’ın yaşına rağmen hala daha bu kadar çekici bir kadın olmasının sırrı ne bilmiyoruz ancak ikonlaşmış stilinin sırlarını bir sonraki yazımda okuyabilirsiniz.

• Nesrin Cavadzade- Yasak Elma Şahika Ekinci

Hadi aynı diziden devam edelim. Ender’den sonra femme fatale karakterler kürsüsünde ikincilik tahtı kesinlikle Şahika Ekinci karakteri. Aklı, planları, çekiciliği ile Ender’le yarışan, hatta bir dönem aynı evde kalan Şahika Ender’in “akrep kadını” olduğunu savunduğu soğukluğun aksine daha ateşli bir soğukluğa sahip tıpkı çok asil bulduğu yılanlar gibi. Pençesine aldığını zehirlemesiyle ünlü Şahika Ekinci’nin femme fatale yarışında bayrağı taşıyan ellerden biri olacağı konusunda hemfikiriz.

• Meryem Uzerli- Muhteşem Yüzyıl Hürrem Sultan

Tarihe geçmiş bir femme fatale Hürrem Sultan. Anlat anlat bitmez… Böylesi bir kadını canlandırmak da ancak Meryem Uzerli gibi bir kadına yakışabilirdi keza yakıştı da. Ateş gibi saçlar, derya deniz gözler, masumiyetle birleşen şeytani bir akıl, nerede nasıl davranacağını, kime karşı nasıl duracağını böylesi bilen bir kadına femme fatale denmez de ne denir? Koskoca Sultan Süleyman’ın yüreğine diz çöktürmüş Hürrem Sultan, toprağın bol olsun. Ve Meryem Uzerli’nin onca zorluğa rağmen bu kadar zor bir rolü tüm gücüyle göğüsleyip bir döneme her alanda adını yazdıran bir kadın olarak bizden beş yıldızlı pekiyi aldı. Dizinin her sezonunda giydiği, taktığı, kullandığı saç rengine kadar her şeyi moda oldu. Şeytan olarak anılması ne kadar doğru bilemeyiz ancak muhteşem yüzyılının en muhteşem kadınıydı Hürrem Sultan.

• Deniz Çakır- Yaprak Dökümü Ferhunde

İçler acısı yerine içler karartıcı tabirini kullanmak durumunda olduğum sürekli iyi bir şey olsun derken her şeyin daha kötü olduğu Yaprak Dökümü dizisinin en canlı, en renkli karakterine geldi sıra. Ferhunde, Türk Edebiyatı’nın da en vamp kadınlarından olmakla birlikte diziye de bunu kanlı canlı yansıtıp yaşatabilmiş olan Deniz Çakır’ın Ferhunde performansı parmak ısırtan derecede güzeldi. Seksi giyimi, istediği erkeği parmağına dolayıvermesi ama bağlanamaması, güçlü duruşu, keskin aklı ile yine bir Türk işi femme fatale…

• Wilma Elles- Öyle Bir Geçer Zaman Ki Caroline

Türk kadınının elini öptüren Cemile karakterinin karşısında sarışınlığı, fettanlığı, bakışları kısacası femme fatale doğasıyla Caroline karakteri o dönem Öyle Bir Geçer Zaman Ki dizisinin hayranlarında yabancı kadın, gelin nefreti doğurmuştu. Fakat aksanlı konuşmasının bile bir başka güzelleştirdiği Caroline karakteri Türk dizi tarihindeki femme fatale kadınlardan birine açıkça örnek olmaya devam ediyor.

• Hande Ataizi- Camdaki Kız Cana

Gündemdeki dizilerden birinden devam ediyoruz. Camdaki Kız’ın vamp kadını Cana Yalçın karakteri, her ne kadar şu sıralar Feride’nin elinden çok çekse de ve Nalan’dan ayar alsa da femme fatale tipi mi? Evet, fazlasıyla. Şu bakışlara bakar mısınız?

• Beren Saat- Aşk-ı Memnu Bihter Ziyagil

Bihter Ziyagil… Yasak aşkın yakıp kavurduğu güzeller güzeli kadın. Doğru yapacakken yasak aşkının peşinden gidip kendine kıyması hala daha hayranlarını üzüyor. Aşk-ı Memnu’nun ve Türk dizi tarihinin en mükemmel femme fatale örneklerinden birini bize ela-yeşil gözleri, soğuk asaleti, laf sokmaları, gizlice geçirdiği sinir krizleri, duygu geçişleri, muhteşem stiliyle Beren Saat gösterdi. Sahi, hayatımıza o dönem büyük yüzükler başta olmak üzere büyük ve gösterişli takıları, değişik dekolteleri, buğulu makyajın gündelik kullanımını, beyaz gibi zor bir renkle bütünleşmesi ile moda ikonu olarak da hafızalara kazındı Bihter Ziyagil.

• Nebahat Çehre- Aşk-ı Memnu Firdevs Yöreoğlu

Biri Firdevs Yöreoğlu mu dedi? Nebahat Çehre’nin eskimek nedir bilmez güzelliği, tenine adeta bir elbise gibi sarılmış asaletiyle tam anlamıyla birbirinin içine geçmiş, akıllara zarar bir uyum yakalamış Firdevs Yöreoğlu karakteri femme fatale hatunların kraliçesiydi! Bir Türk femme fatale varsa onun atası Firdevs Yöreoğlu olmalı.

• Nergis Kumbasar- Kiralık Aşk Neriman İplikçi

Sona doğru yaklaşırken ölümcül cazibenin sevimli yüzüne doğru çevirelim kamerayı dedik. Yabancı örneklerinde hiç görmediğimiz, rast gelmesi en nadir olan tür bu tip. Yine dışarıdan aldığımız bir dizinin femme fatale karakteri Neriman İplikçi. Can Love Become Money isimli Kore dizisinin Türk uyarlaması olan Kiralık Aşk, orijinalinin yakalayamadığı yüksek ilgiyi Türk işinde yakaladıysa bu femme fatale kadının rolü çok çok büyük. Sarı saçları, mavi gözleri, kaşını kaldırması, “Mineeeğğğ!” diye birden bağırması, aklında kırk tilkinin dönüp kırkının da kuyruğunun birbirine değmemesiyle eşine az rastlanır cinsten bir femme fatale örneği Neriman İplikçi. Kiralık Aşk oyununu düzenlese düzenlese ve gönüllerimize Defne&Ömer ikilisinin tatlılıktan içler geçirten, ağız sularımızı akıtıp niyetler ettiğimiz aşkını sunsa sunsa bu kadın sunabilirdi ve sundu. Vamp olmak ve kötü karakterler yansıttığını düşünmekle çok dar bir kalıba soktuğumuz femme fatale kavramının olabilecek en eğlenceli ve renkli versiyonuydu Nöro. Koriş’le olan diyaloglarını ve zeka pırıltılarıyla capcanlı parlayan gözlerini çok özlüyoruz Neriman İplikçi’nin.

• Burcu Biricik- Hayat Şarkısı Hülya Cevher

Hayat Şarkısı da gene Kore’den aldığımız bir dizi esasında. Flames of Desire dizisinin Türk uyarlaması olan Hayat Şarkısı Burcu Biricik’in canlandırdığı Hülya Cevher ile gerçekten neşeli bir şarkı kıvamı almıştı. İnat mı inat, dediğini yapan, tuttuğunu koparan bu sırada şirinliğinden ve güzelliğinden hiçbir şey kaybetmeyen aksine katlayan yine ve yine eşine az rastlanır bir femme fatale örneği Hülya Cevher. Her an gülebileceğiniz bir espri yakalayabileceği gibi hüzünlü sahnelerde de üzülmekle birlikte sinsi ve kurnaz karakterinden ödün vermeden acı çekmesi tek kelimeyle şahane. Mahir’le el ele verip her dakika yeni bir plan yapan, neredeyse birçok şeye burnunu sokan, güleç ve şakacı femme fatalemiz dünyalar tatlısı bir örnek.

Evet sizlere bir değil, iki değil tam on üç femme fatale listeledik. Hepsi kendi içinde ayrı ayrı muhteşem kadınlar ve sinemada, dizilerimizde daha çok örneklerini görmek istediğimiz kadın tiplemeleri. Peki size soru:

Siz en çok hangisini beğeniyordunuz?

Yorumlarda görüşelim, sağlıcakla kalınız efenim…